Hoe is het nu met ons?

3 november 2020

We zijn een half jaar verder en hebben ieder onze eigen ervaringen en   onze emoties. Hieronder volgen dan ook vier aparte verhalen van ons.
Hier die van Tom & Joosje.

Tom

1 november 2020

Soms heb ik het idee dat ik mij niet eens besef dat Mama overleden is. En ik weet niet of dat nou komt omdat ik het mij niet besef of omdat ze voor mij eigenlijk niet echt overleden is.

Ze is niet meer hier, maar ze leeft in mij. Ik kan haar niet meer aanraken, niet meer spreken, niet meer voelen of kussen. Maar altijd als ik aan haar denk dan voel ik wel dat ze mij zo volgestopt heeft met liefde, dat ze nog steeds aanwezig is. Dat zit hem niet in specifieke herinneringen, maar een gevoel van warmte. Van liefde. Als ik aan mama denk dan denk ik aan het gevoel dat zij mij gaf. Ze was er altijd voor mij. Zij kon echt naar je luisteren. Ze was er altijd en wist hoe je liefde kon uiten door alleen maar naar je te kijken en te lachen.

’She lives in you’ is een zinnetje wat al een tijdje bij ons door de familie zweeft. Joosje heeft het ook op de ring laten graveren die ze van mama heeft gekregen. Dit zinnetje heeft voor mij ook steeds meer betekenis gekregen in het afgelopen half jaar. Omdat ik mij steeds meer besef dat het waar is. En hoe dat voelt. Die gedachte heb ik een jaar geleden ook op mijn lichaam vereeuwigd. Ik heb op mijn rechterzij een tattoo van een dwarsdoorsnede van een boom laten zetten waarbij de jaarringen in de vorm van haar vingerafdruk zijn gevormd. Als een laatste stempel die zij nog op mijn lichaam heeft gedrukt. Eentje die mij nooit meer zal verlaten. Mijn moedervlek.

Al met al, is dit een van de redenen dat ik eigenlijk minder verdriet voel om mama d’r overlijden dan ik had verwacht. Deels omdat ik dus voel dat ze niet helemaal weg is, maar ook deels omdat mama het leven/ons zo mooi heeft achtergelaten. Ik ben ontzettend dankbaar voor het jaar wat we nog hebben gekregen met mam. Kanker is een kut-ziekte, maar de zonnige zijde is dat we daardoor goed afscheid hebben kunnen nemen.

Op het laatste moment, wanneer we met zijn allen in de woonkamer zaten te wachten totdat de arts zou arriveren, waren er ook bijna geen woorden meer. Alles was al gezegd. Tranen waren er wel. Er waren ook liefdevolle blikken en aanrakingen.

Wat er toen ook al was, was mijn zoontje Voss. Die zat nog volop te groeien in Daniella haar buik. En waar er tot mama haar overlijden nog wat weinig aandacht voor de komende baby was, was er in de maanden na mama haar overlijden veel aandacht voor Voss en minder voor mama dan ik zou hebben gewild. Daar had ik geen keuze in, dat had zo moeten zijn. Desondanks heb ik niet het gevoel dat ik veel rouw heb gemist of weggestopt. En als dat wel zo is, dan komt het vanzelf wel een keer naar boven.

Op 22 juli 2020, om 20:30 uur, werd mijn zoon Voss geboren. En vanaf dat moment was mijn leven niet meer hetzelfde. Uiteraard had ik heeeeeel graag gewild dat Voss zijn oma zou hebben gekend. Maar het heeft niet zo mogen zijn. Gelukkig heeft mama Voss nog wel gezien op de echo. Ik ben er van overtuigd dat mama een fantastische oma zou zijn geweest. Ze was tenslotte ook een fantastische moeder. En de warmte die ik nog steeds van haar voel geef ik door aan Voss.

Hij zal haar nooit kennen: 'but she also lives in him'.

Joosje

3 november 2020

De weken voordat mama voor euthanasie had gekozen was mama weinig aanwezig als wij (de kids) op bezoek waren. Ze sliep veel en kon nauwelijks praten vanwege de pijn. Ik vond het zo moeilijk hoe ik daar mee om moest gaan. Ik wilde zo graag met haar kletsen of stevig knuffelen, maar dat ging gewoon niet. Mijn bezoekjes voelden daardoor altijd enorm onverzadigd.

De laatste avond voordat ze zou ‘gaan’ kreeg ze een bepaalde energie terug. Toen de familie weg was en alleen pap, Paulien, Nino en ik over waren, had ze nog zin in een wandelingetje. We kleedden haar warm aan en ze maakte grapjes. Ze zette haar muts gek op en daar mochten we een foto van maken. Deze foto geeft mij een blij en verdrietig gevoel tegelijkertijd.

Er moesten ook flesjes water mee omdat mam steeds haar mond moest spoelen. Tijdens de wandeling zat ze het water alle kanten op te tuffen bij gebrek aan een bakje, wat ook weer voor een komisch gezicht zorgde. Ze vond het zelf ook heel grappig en stiekem denk ik dat ze er van genoot om even de clown uit te hangen. Om ons aan het lachen te maken. Ze was opeens weer een beetje tot leven gekomen en ik voel mij heel gelukkig dat ik dat nog heb meegekregen.

Twee weken na haar overlijden kreeg ik een brief van pap. De envelop bevatte een brief die mama nog voor mij aan het schrijven was. Zelfs in die brief was haar achteruitgang te merken. Ze begint met pen in het vertrouwde handschrift dat ik van haar ken, maar al snel gaat ze over op potlood en herken ik haar handschrift niet meer terug. Ze begint haar brief met ‘mijn allerliefste meisje’. Haar handschrift heb ik altijd prachtig gevonden en is zo herkenbaar haar. Door deze woorden in haar handschrift te tatoeëren voelt het alsof ze deze woorden nog steeds uitspreekt naar mij.

Ook Tim heeft een herdenkingstatoeage laten zetten. In het laatste persoonlijke gesprek dat hij met mama gehad heeft, begon ze met ‘ik zou zo graag..’ Wat ze wilde zeggen weten we niet omdat ze haar zin niet af kon maken omdat het te veel pijn en moeite kostte. Mama is voor Tim altijd een voorbeeld geweest en hij herkende zichzelf in haar woorden. Daarom heeft hij ‘ik zou zo graag’ laten zetten.

Mama’s overlijden heeft in mij heel veel emoties los gemaakt waar ik niet altijd goed mee om kon gaan. Ik heb mij heel vaak enorm rot gevoeld zonder echt duidelijk te weten waardoor. Dit bleef dan borrelen in mij en resulteerde vaak in een enorme huilbui waarna het weer even beter ging, maar dan herhaalde dit riedeltje zich weer.

Pas sinds kort snap ik waarom ik moeite heb om met mijn emoties om te gaan. Altijd als er iets was had ik mama om mee te kletsen. Zij was voor mij een enorme houvast. Simpelweg door te luisteren en een beetje te knikken kon zij mijn emoties verlichtten. Zij straalde begrip en liefde uit en dat was echt iets unieks aan haar. Zoals Gabrielle tegen me zei: ‘mama is niet weg, ze is niet meer fysiek aanwezig, maar ze is niet weg’. Ik dacht dat ik verder moest zonder mama maar dat is niet zo.

Wat mama was voor mij, is ze nog steeds. Maar op een andere manier. In plaats van dat ik met haar praat onder het genot van koffie en een koekje, schrijf ik aan haar terwijl ik naar haar lachende gezicht op een foto kijk. In gedachte kijkt ze dan mee vanaf een wolk en hoop ik dat ze tevreden op ons neerkijkt.

(Rechter ribbenkast van Tom)

(Rechterbovenarm van Joosje)